فروشندگان و مشتریان برای معامله در جستجوی یکدیگرند.
تا همين چند سال قبل، بازار فروش فقط دست مغازه داران بود، اما با رشد تکنولوژی و دوران کرونا، خرید غیر حضوری برای خریداران امری همیشگی شده، هر چه مقاومت کنید و خرید حضوری را ترجیح دهید، باز به خاطر منافعی چون قیمت مناسب تر، یافتن کالای مورد نظر، صرفه جویی در زمان و استحلاک، به این مدل خرید روی خواهید آورد.
البته فروشنده‌ها نیز مجبور شدند به این شرایط فروش روی بیاورند چون فروششان روز به روز کمتر و در نهایت حذف میشود.
همین الان شاهد حذف کامل اصنافی مانند انواع آژانس ها، رسانه های تصویری، انتشارات و چاپخانه ها، امانت فروشی ها(سمساری)، تعمیرگاه های رادیو تلوزیون... هستیم. (البته با حضور هوش مصنوعی درصد بسیار بالایی از شغلهای فعلی نیز از بین خواهند رفت). و یا خیلی از کسبه برای کم کردن هزینه ها مجبور شدند دست از فروش با کرایه های هنگفت بردارند و به فروش در مراکز اداری از طریق اینترنتی روی بیاورند. متاسفانه در این میان کلاهبردارانی هستند تا از مشتری ها سو استفاده کنند. اما اگر مشتری آگاهی خود را افزایش دهد در دام کلاهبرداران نمیفتد. البته کلاهبرداری فقط در پلتفرم آنلاین نیست و شاهد کلاهبرداری های آفلاین مانند لیزینگ خودروها، موسسه های اعتباری، فروش املاک، گوشی و... بودیم و هستیم. حتی در امن‌ترین خرید حضوری هم پیش آمده خریدتان در مسیر جا مانده باشد.
ابتدا چند مورد از بستر های آنلاین که امروزه بیشترین ورودی را دارند مورد برسی قرار میدهم.
گوگل: با سرچ کالای مورد نظر در گوگل، سایت های فروشگاهی لیست میشوند و شما انواع سایت ها با نام های گوناگون را میبینید، تمام این سایت ها احتمال دارد حقیقی و بی مشکل باشند اما برای خرید باید هر یک از سایت ها را برسی و اعتبار سنجی کنید، البته منطقی است میزان حساسیت، متناسب با مبلغ سفارش و همچنین بودجه خریدار باشد.
چند سال است که سامانه ای دولتی برای این امر تشکیل شده و سایت های فروشگاهی که بخواهند قانونی باشند در این سامانه ثبت نام میکنند و این سامانه پس از اعتبار سنجی های گوناگون از صاحب سایت به آن مجوز میدهد (مانند جواز کسب) و با چند شکایت مجوز را باطل میکند، این سامانه (اینماد) یا نماد اعتماد الکترونیکی نام دارد. برای اطمینان از داشتن این نماد میتوانید به انتهای صفحه اول هر سایتی بروید تا این نشان را ببینید. البته باید روی این نماد کلیک کنید تا به صفحه مشخصات صاحب سایت در سایت اینماد وارد شوید، در این صفحه فعال یا غیر فعال بودن نماد، و شکایت های جاری سایت را میبینید. البته بعضی وقت ها نشان اینماد ظاهر نمیشود که باید وارد سایت www.enamad.ir شوید و در قسمت سرچ، نام سایت را وارد کنید(گاها اینماد قلابی دیده شده که با کلیک بر روی آن اتفاقی نمیفتد).
البته متاسفانه قسمت شکایات اینماد رضایت بخش نیست زیرا مشتری که بخواهد شکایت کند باید اسناد و مدارکی دقیق را بارگذاری کند که معمولا دسترسی به آنها مشکل است و معمولا از شکایت منصرف میشود. مورد دیگر در اینماد، تعداد ستاره های سایت ها است، که متاسفانه مشتری فکر میکند هر چه تعداد این ستاره ها بیشتر باشد، کیفیت کالا یا فروشنده بیشتر میشود، یا میتواند بیشتر اعتماد کند، که اصلا اینطور نیست، و تعداد ستاره ها فقط به پلتفرم آن سایت مرتبط است. مثلا معمولا سایت های دولتی، درگاه مشترکین آب، برق، گاز، تلفن، دانشگاهها، بیمارستانها، مراکز بزرگ و معتبر... یک ستاره هستند. دیجیکالا جزو چند سایت انگشت شمار ۵ ستاره است.
ترب: شما میتوانید از مشاوری رایگان کمک بگیرید که تمام این برسی ها را انجام میدهد و مشتری سایت ها میتوانند با آن در ارتباط مستقیم باشند، و به سادگی میتوانند شکایت خود را مطرح کنند، این سایت www.torob.com نام دارد.
ترب خود فروشگاه اینترنتی نیست، و فقط فروشنده‌ها در این سایت ثبت نام میکنند، خود ذینفع نیست و فقط در قبال مبلغی (مانند شارژ سیمکارت) سایت ها را زیر ذره‌بین دارد و با ذکر مشخصات لیست میکند.
به فروشنده‌ها بر اساس تعداد شکایات، نسبت به فروششان امتياز میدهد و در صورت ثبت شکایت بیش از حد، فروشنده را تا برطرف کردن شکایات غیر فعال میکند.
بنابر این بهترین مسیر برای پیدا کردن سایتی معتبر، ترب است، فقط کافیست کالای مورد نظر خود را در ترب سرچ کنید.
و یا زمانی که در گوگل سرچ میکنید، ترب را باز کنید.
و یا کالای مد نظر خود را با نام ترب سرچ کنید.
کالا را با نام های مختلف سرچ کنید، دید فروشنده ها نسبت به نامگذاری متفاوت است، مثلا شیکر را میتوان مخلوط کن همراه نیز سرچ کرد.
درضمن زمانی که کالایی در ترب باز میشود، خود ترب کالاهای مشابه را نیز پیشنهاد میدهد که کار شما را برای جست و جو ساده میکند.
زمانی که شما نام وب سایتی را در جایی مانند سرچ گوگل، اینستاگرام، دیوار، دوست و آشنا، ویا هر جایی میشنوید، میتوانید برای برسی، نام سایت را بهمراه ترب سرچ کنید، تا اگر آن سایت در ترب فعالیت میکند، پروفایل آن را برسی کنید.
در پروفایل فروشنده به این توجه کنید که حداقل یک ساله باشد. با اینکه سایت‌هایی با کلاهبرداری های هنگفت، یک سال در بازار کارکردند، مانند کورش کمپانی که تعداد زیادی گوشی ۶۰ ملیونی را ۲۰ ملیون فروخت اما اعتبار خرید، تا صدها برابر کلاهبرداری کند(البته آمار این سایت ها خیلی خیلی کم است، و مشتری آگاه گول نميخورد)
شکایات که مهمترین بخش است را برسی کنید.
این را در نظر بگیرید که تعداد کمی شکایت نسبت به فروش امری حاد نیست، متاسفانه مشتری زمانی که پس از چند روز سفارشی را دریافت نمیکند شکایت ثبت میکند، و با ثبت کد پیگیری پستی مشخص میشود که فروشنده کالا را ارسال کرده اما پست دیر تحویل میدهد، این شکایت قابل مشاهده است و از امتیاز فروشنده کم میشود، یا پست آدرس مشتری را پیدا نمیکند و کالا را برگشت میزند، که فروشنده مجبور است دوباره ارسال کند، یا مشتری کارت گارانتی را نمی‌بیند و پس از شکایت متوجه میشود باید در پروفایل خریدش مشاهده کند، و تمام سوتفاهم ها (شکایت) با نتیجه عدم پاسخ مشتری، یا حل مشکل مشتری، نمایش داده میشود.
حتی تخلف فروشنده نیز بعضی وقت ها ناحق است، اما تعداد زیاد تخلف نسبت به فروش، واقعا تخلف است.
تخلف حتی خیلی زیاد هم همیشه کلاهبرداری نیست، سایت هایی هستند که سفارش مشتری را از خارج کشور تأمین و ارسال میکنند، تحویل این سفارشات چون بیش از حد طول میکشد، از نظر ترب یا اینماد کلاهبرداری محسوب میشود، و با شکایات بیش از حد، ترب، پنل فروشنده را غیر فعال میکند، اینماد نیز همینطور عمل میکند، حتی با شکایت چند مشتری به پلیس فتا، سایت فیلتر میشود. و فروشنده ممنوع الخروج میشود و تمام خدمات شهروندی آن مانند حساب های بانکی و... مسدود میشود.
با اینکه اینگونه سایت ها نیت کلاهبرداری ندارند، اما خرید ازین سایت ها را توصیه نمیکنیم زیرا سفارش خیلی طول میکشد تا به دست مشتری برسد(تجربه تحویل ۶ ماهه را به شخصه داشتم). تقریبا سفارش قابل لغو نیست، چون فروشنده می‌گوید سفارش شما خریداری شده و در مرحله ارسال است، از این بدتر امکان مرجوعی ندارید، هر جا هم شکایت کنید، شکایت شما جنبه واقعی ندارد زیرا سفارش شما در خارج کشور پردازش شده و مدت طولانی از سفارش شما گذشته، مانند چکی که ۶ ماه از موعودش گذشته و پاس نشده. این را هم درنظر بگیرید اگر برای صاحب سایت که انسان شریفی است و اصلا نیت کلاهبرداری ندارد مشکلی پیش بیاید، دستتان به جایی نمی‌رسد.
چه از طریق ترب وارد سایت فروشگاهی شدید و یا با ارزيابی های خودتان، قبل از نهایی کردن سفارش اینترنتی، به چند نکته مهم توجه کنید، هیچ فروشگاه اینترنتی، منطقی نیست، تمام کالاهایش موجود و قابل خرید باشد. این موضوع در نمایندگی رسمی کالایی که در شهر کارخانه تولیدی آن برند است هم به طور صد در صد ممکن نیست، چه برسد به کشوری که در بدترین شرایط تحریم است!.
امکان ندارد برای خرید، هر تعدادی از کالایی که بخواهید، بتوانید انتخاب کنید. موجودی فروشنده، البته با در نظر گرفتن نوع کالا، باید مقداری منطقی باشد.
قیمت کالا نیز باید واقعی باشد، به قول ایلان ماسک، هیچ شگفت انگیزی وجود ندارد.
تمام سایت های فروشگاهی امکان رأی دادن برای خریداران را دارند، به قسمت ديدگاه های کالاهای مورد نظر بروید و مورد برسی قرار دهید.
فروشگاه اینترنتی باید شماره ای ثابت در منطقه ای که ادعا میکند داشته باشد و در ساعات کاری پاسخگو باشد، نه یک شماره موبایل اعتباری خاموش! در تماس، فروشنده باید اطلاعات کاملی از محصولات داشته باشد و بتواند شما را راهنمایی کند، نه اینکه شما را از سر باز کند و قصدش فقط فروش محصول باشد.
سایت های فروشگاهی به جز سایت های مارکت پلیس(سایت هایی که خودشان فروشنده نيستند، به زبان ساده دلال، مانند دیجیکالا، با سلام، دیوار...) منطقی نیست در چند حوزه فعالیت کنند(مثلا فقط فروشنده لوازم خانگی باشد یا لوازم خودرو یا لباس یا سوپر مارکتی یا موبایل و کامپیوتر...)
اگر باز هم شک داشتید و سفارش شما مبلغی زیاد و چند قلم است، در ابتدا ارزانترین کالا را بخرید، مثلا از سایتی که میخواهید موبایل بخرید، ابتدا گلس آن گوشی را بخرید.
دیجیکالا: میتوان معتبرترين سایت فروشگاهی ایران نامید، چون دیجیکالا بر خلاف سایت‌های فروشگاهی، خود فروشنده نیست و فقط پل میان فروشنده و مشتری است، مبلغ سفارش نزد دیجیکالا می‌ماند تا کالا به دست مشتری برسد و پس از چند روز (الان ۱۵ روز) با کسر کارمزد به فروشنده میرسد، درست است مشتری مبلغ کمی بیشتر پرداخت میکند اما درواقع سفارش خود را بیمه میکند و این موضوع ارزش زیادی دارد، مخصوصا در بازاری که بعضی فروشگاه های اینترنتی به هیچ قیمتی حاضر به گردن گرفتن مشکلات سفارش نیستند، حتی با هر مدل شکایتی.
فقط در دیجیکالا میتوانید طيف گسترده ای از کالاها را در یک سفارش و با پرداخت یک کرایه خریداری کنید، و در روز و ساعتی مشخص دریافت کنید. در ضمن دیجیکالا ساده ترین پلتفرم پرداخت اقساطی را دارد.
دیجیکالا امکانت منحصر به فردی برای برسی کالا دارد، حتی اگر مشتری قصد خرید از این فروشگاه اینترنتی را ندارد، میتواند از این امکانات استفاده کند.
خریداران در این سایت میتوانند نظر خود را بیان کنند و نمره ای از ۱ تا ۵ بدهند. البته باید نظر اکثریت (خریداران، نه کاربران) را در نظر گرفت، البته همیشه خریدارانی هستند که نظری نا مرتبط با سفارش خود را بیان میکنند، و یک یا پنج ستاره را اشتباهی انتخاب میکنند، ازین رو هیچ کالای ۵ ستاره یا نظرات کاملا مثبتی نمیبینید.
در بسیاری از کالاهای دیجیکالا، بلاگرها محصولات را بصورت ویدیو مورد نقد و برسی، و مقایسه قرار میدهند، نکته مهم این ویدیو ها اینست که نقاط مثبت و منفی را به چالش میکشد.
احتمال ارسال کالای مشکل دار از جمله کپی یا تقلبی، معیوب، مشکلات گارانتی، مدل، سایز یا رنگ دیگری... از جانب فروشنده دیجیکالا بسیار کمتر نسبت به سایر فروشگاه های اینترنتی است، چون در تمام فروشگاه‌های اینترنتی اگر کار به عودت کالا به فروشنده برسد، فروشنده ضرر نمیکند. اما در دیجیکالا، فروشنده بخاطر قصوری که عمدی یا سهوی انجام داده جریمه قابل توجهی میشود.
احتمال لغو سفارش از جانب فروشنده دیجیکالا بسیار کمتر نسبت به سایر فروشگاه های اینترنتی است، چون در تمام فروشگاه‌های اینترنتی اگر کار به لغو سفارش برسد(مخصوصا در بزنگاههای افزایش ناگهانی ارز)، فروشنده ضرر نمیکند. اما در دیجیکالا، فروشنده بخاطر قصوری که عمدی یا سهوی انجام داده جریمه قابل توجهی میشود.
در دیجی کالا میتوان کالاها را بر اساس چندین فیلتر دسته بندی کرد که این امکان بسیار کارامند است زیرا به سادگی متوجه میشوید چه کالاهایی جدیدا ایجاد شده، پرفروش ترین کالاها کدامند، ارزانترین و گرانترین ...
اینستاگرام، اگر به مراكز پلیس فتا جهت شکایت از فروشگاه‌های آنلاین بروید، اکثر شاکی‌ها، مالباختگان دیوار یا اینستاگرام هستند. این بدين معنی نیست که تمام آنلاین شاپ های اینستاگرام کلاهبردار هستند. بلکه اکثر سایت های فروشگاهی معتبر، در اینستاگرام فعال هستند. مشتری آگاه، پیج اینستاگرام را برسی میکند، و برای خرید به آدرس وب سایت فروشنده می‌رود، پس از برسی های تخصصی یک سایت که پیش تر گفتیم، اقدام به خرید اینترنتی یا حضوری میکند.
دیوار، پلتفرمی مانند اینستاگرام، البته با کلاهبرداران بیشتر. زیرا مالباختگان فومو (ترس از دست دادن فرصت)(به انگلیسی: Fear of missing out) یا فومو (FOMO) میشوند و گول کالاهای ارزان در قالب های؛ فروش بدلیل مهاجرت، فروش فوری، فروش جهیزیه، مشتری قراره بیاد بخره ببره... را میخورند.
آمازون: بزرگترین فروشگاه اینترنتی جهان است، اما متاسفانه برای ایران تحریم است، ولی میتواند خدمت ويژه‌ای داشته باشد، میتوانید محصول مورد نظرتان را به انگلیسی، بهمراه amazon در گوگل سرچ کنید تا آن را در آمازون ببینید و نظرات بسیار زیاد خریداران را بخوانید(با کمک ترنسلیت کارتان ساده‌تر میشود)
با تمام ماجراهای خرید اینترنتی، اگر کاربر، آگاهانه خرید کند، هیچ مالباخته ای وجود نخواهد داشت، بلکه منفعت مشتری در خرید اینترنتی است، زیرا حتی در ارزانترین خرید حضوری، مشتری شریک مخارج بالای فروش سنتی از جمله هزینه‌های کارگر، اجاره، مالیات... است.
مزایای خرید اینترنتی مختص به خرید کالا نیست، بلکه امروزه اگر در زمینه های دیگر مانند رزرو پرواز و هتل، سرگرمی، تاکسی، خدمات پزشکی... فعال نباشید، به خواسته خود نمی‌رسید و یا اگر بدست بیاورید مجبورید هزینه های بیشتری در دنیای آفلاین بپردازید و همچنان وقت خود را بيهوده خرج کنید.
نکته مهم در بررسی یک خرید اینترنتی موفق، فرمولی دقیق نیست، بلکه باید برآیند ذهنی، آگاه و با تجربه باشد، که کاربر بنا به شرایط مختلف انتخاب درست را بگیرد، مثلا برای خرید یک لوازم آشپزخانه بزرگ که قطعآ قیمت زیادی هم دارد، منطقی است سایتی معتبر که ارزانترین قیمت در شهر خودتان را دارد انتخاب کنید.
با تمام مزایای خرید اینترنتی، اجناسی هستند که می‌بایست حضوری بررسی شوند، زیرا درست است نام کالا مشخص است، ولی ميتواند ماهیت کالا متنوع باشد، مثلا فرش دستباف و مبلمان، جواهر، ساز، محصولات تازه مانند گل، لباس عروس، کلیه لوازم دست دوم، حیوانات خانگی، لوازم آنتیک...
دیدگاه خود را بنویسید